Od 4 do 10 września 2023 roku odbył się finał projektu „Wesele Kultur”. Podczas niego mieszkańcy Wasilkowa mogli wziąć udział w warsztatach oraz inscenizacji katolicko-prawosławnego wesela. Byli też współtwórcami plenerowej wystawy monideł i fotografii ślubnych, która zawisła w przestrzeniach przed ośrodka kultury. Wszystko dzięki dotacji z Programu Etno Polska.
Projekt „Wesele kultur” miał być odpowiedzią na zmiany, które zachodzą w zwyczajach weselnych. Podlasie to region wielokulturowy i wielowyznaniowy. Przodują w nim dwa wyznania: katolickie i prawosławne. Nie jest niczym nadzwyczajnym w tych stronach, że dochodziło i wciąż dochodzi do mieszanych małżeństw. Towarzyszyło temu wiele obrzędów oraz zwyczajów, które dziś są niepraktykowane, a pamięć o nich trwa jedynie w muzeach lub świadomości antropologów i etnografów.
W związku z tym Miejski Ośrodek Animacji Kultury wspólnie z podlaskimi artystami zaprosili mieszkańców i gości gminy Wasilków do udziału w projekcie „Wesele Kultur”. Podczas niego odbyła się wystawa monideł i zdjęć weselnych, które zostały przyniesione przez Wasilkowian. Każde ze zdjęć to osobna historia ludzi, którzy żyją lub żyli w Wasilkowie. Na wystawie znalazło się około 40 monideł i fotografii. Była to dobra okazja do integracji mieszkańców, ale też do poznawania swoich rodzinnych historii.
Kolejnym ważnym elementem projektu była inscenizacji wesela, która odbyła się w niedzielę 10 września 2023 roku. Podczas niej około 40. rekonstruktorów, którymi byli mieszkańcy Wasilkowa, wolontariusze, artyści i tancerze przedstawiło zebranym obrzędy weselne, które jeszcze do niedawna były praktykowane w obrządkach prawosławnym i katolickim. Podczas inscenizacji widzowie mogli zobaczyć jak wyglądał wieczór przed ślubem, błogosławieństwo, wykup soroczki, brama, zabawy i życzenia weselne, dzielenie korowaja, przyjmowania prezentów. Do inscenizacji użyto kostiumów i rekwizytów udostępnionych przez muzea, teatry ale również autentycznych przedmiotów udostępnionych przez mieszkańców województwa podlaskiego. W inscenizacji mogli aktywnie wziąć udział widzowie, co miało miejsce podczas wydarzenia.
Za oprawę artystyczną odpowiadali artyści z kapeli Batareja, którzy wykonywali muzykę na żywo. To oni również przeprowadzili warsztaty etnograficzno-aktorskie, które przygotowały rekonstruktorów do odegrania swoich ról. Reżyserem przedstawienia był Mateusz Tymura, zaś główną konsultantką oraz badaczką zbierającą relacje i informacje o obrzędach Julita Charytoniuk, która jest śpiewaczką i etnografką. Za scenografię i kostiumy odpowiedzialna była Maria Żynel. Duże podziękowania za wsparcie należą się Podlaskiemu Instytutowi Kultury, Podlaskiemu Muzeum Kultury Ludowej oraz Akademii Teatralnej z Białegostoku, którzy wsparli przedsięwzięcie udostępniając rekwizyty i kostiumy. Dużą rolę w inscenizacji odegrali tancerze Zespołu Pieśni i Tańća Kurpie Zielone, którzy tańcami ludowymi uświetnili pokaz zabawy weselnej. Na stołach pojawiła się tradycyjna strawa oraz oryginalny korowaj przygotowany przez Ninię i Irenę Jawdosiuk z Doborowody. Ta inscenizacja na pewno postanie na długo w pamięci widzów i osób ją tworzących.
Inscenizacja poprzedzona była cyklem warsztatów. Osoby chętne mogły wziąć udział w warsztatach śpiewu, wyplatania wianków oraz tworzenia tradycyjnych ozdób. Zajęcia cieszyły się bardzo dużą popularnością. Podczas warsztatów śpiewu pieśni śpiewano w języku polskim i gwarze podlaskiej. Warsztatom towarzyszyły pogadanki o muzyce w obrzędach i jej znaczeniu. Większość z osób biorących udział w warsztatach wzięła udział w inscenizacja wesela. Poza śpiewem uczono się przygotowywania tradycyjnych ozdób świątecznych. Stworzono między innymi wielobarwne pająki, który udekorowały salę weselną. Oddzielnym warsztatem było wyplatanie wianków z żywych kwiatów. W czasie tych warsztatów odbyły się również rozmowy o użyciu kwiatów i ziół w obrządkach ludowych i kościelnych. Ostatnim warsztatem był warsztat etnograficzno-teatralny. To podczas niego uczestnicy inscenizacji rozmawiali o zwyczajach i tradycjach weselnych, by potem móc przedstawić je w inscenizacji. Warsztaty cieszyły się dużym zainteresowaniem.
Wydarzenie „Wesele Kultur” to ciężka praca wielu osób, bez których by się ono nie odbyło. Dziękujemy wszystkim, którzy włączyli się do realizacji tego przedsięwzięcia.
Realizacja:
Uczestniczki i uczestnicy warsztatów.
Zespół MOAK-u, a w nim: Dyrektor: Karol Świetlicki
Koordynacja: Przemek Waczyński/Aleksandra Bielska
inni: Emanuela Zabłocka, Anna Lach, Łukasz Czapliński, Barbara Okurowska, Edyta Piekutin, Edyta Topczewska, Martyna Chmielewska, Michalina Ochrumiuk, Julia Strocker.
scenariusz: Julita Charytoniuk
Reżyseria: Mateusz Tymura
Muzyka: Zespół Batareja (w składzie Mateusz Tymura, Magdalena Dąbrowska, Julita Charytoniuk, Zbigniew Rusiłowicz)
Choreografia i warsztaty taneczne: Magdalena Dąbrowska
Scenografia i kostiumy: Maria Żynel
Konsultacje merytoryczne: Julita Charytoniuk, Irena Jawdosiuk
Warsztaty śpiewu: Julita Charytoniuk,
Warsztaty ozdób: Sylwia Hryszko
Warsztaty wyplatania wianków: Katarzyna Kopeć
Warsztaty etnograficzno-teatralne: Mateusz Tymura, Magdalena Dąbrowska, Julita Charytoniuk, Zbigniew Rusiłowicz
opieka artystyczna tancerzy: Agnieszka Ondruch – Sikora
Korowaj: Irena Jawdosiuk
Tancerze zespołu Kurpie Zielone: Jan Jakubowski, Julia Dekarz, Julia Jakóbiak, Julia Kurstak, Krzysztof Nowicki, Tomasz Kulesza, Karol Panieczko, Łukasz Masajło, Julia Piekarska, Kornelia Rogowska, Miłosz Mancewicz,
Projekt „Wesele Kultur” Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Edycja 2023.
